«Վերելք». Երկար զրույց Վազգեն Մանուկյանի հետ, մաս 2

0
420

Արծրուն Պեպանյանի հեղինակային «Վերելք» հաղորդաշարի «Երկար զրույց» շարքի 2-րդ մասի շրջանակներում հեղինակի դիտարկմանը, թե Մանուկյանի հարցազրույցները համացանցում բուռն արձագանք են ստանում և առանց հիմնավորումների քննադատության ենթարկվում, ինչը վկայում է մարդկանց քաղաքականապես տհաս լինելու մասին, Վազգեն Մանուկյանն ասել է․

«Ես երկու բացատրություն տամ։ Մեկը վերաբերում է ամբողջ աշխարհին․ այս նոր տեխնոլոգիաները՝ ֆեյսբուք, յութուբ, սոցիալական ցանցեր և այլն, բերել են նրան, որ ցանկացած անարժան մարդ ինքնահաստատման համար ում ասես կհայհոյի։ Օրինակ, առաջ, երբ ինչ-որ մեկը հեռուստատեսությամբ կամ ռադիոյով խոսում էր, դու գիտեիր, որ ինքը ճանապարհ է անցել, հասել է մի վիճակի, որ իրեն կանչել են, իր կարծիքը հարցնում են։ Հիմա ցանկացած մարդ գարեջուր խմելով կարող է ում մասին ինչ ասես գրել։ Նույն ձևով վիրավորական բաներ գրում են աշխարհի բոլոր երկրներում։ Այսինքն, ժողովրդի այն շերտն է մտել քաղաքականության մեջ, որը մինչ այդ մտած չէր։

Երկրորդը՝ իշխանության կողմից խրախուսվելը։ Այս նոր իշխանությունը, որ եկել է, ընդդիմություն եղած ժամանակ էլ, իշխանության ժամանակ էլ նույնն է․ իրենք հարգանք չունեն որևիցե արժեքների, որևիցե մեծությունների նկատմամբ։ Խոսքը միայն մարդկային մեծությունների մասին չէ։ Տեսեք, իրենք ներկայացնում են, որ Տիգրան Մեծից մինչև հիմա ոչինչ չի եղել, իսկ հիմա իրենք են։ Ընդհանրապես, եթե մարդն իր մասին մտածում է, որ ես եմ աշխարհի ամենահզորը, ամենալավը, դա որոշ ասպարեզներում շատ կարևոր ստիմուլ է, օրինակ՝ նկարիչների համար։ Պիկասոն, եթե չմտածեր, որ ինքն ամենահզորն է կամ Մանեն, գրողների համար, սպորտսմենների համար և այլն։ Բայց եթե պետության ղեկավարն է այդպես մտածում, դա լավ չէ, որովհետև նկարիչը գործ ունի կտավի հետ, իսկ դու գործ ունես միլիոնավոր մարդկանց ճակատագրի հետ, և այդպես մտածելը կարող է կործանարար լինել։ Տեսեք, նույնիսկ հիմա, ինչ-որ պոստի հարց է եղել, չէ՞, կարճատև մի փոքր դեպք է, բայց իրենք ասում են՝ այ, տեսեք, մինչև հիմա մենք ոչ մի հաղթանակ չենք ունեցել, իսկ հիմա հաղթել ենք։ Դա մտածողություն է։ Այսինքն, կա ընդհանուր մտածողություն, որը գալիս է տեխնոլոգիաների զարգացումից, որ ինչ-որ շերտ, որի կարծիքը կյանքում ոչ մեկի հետաքրքիր չէր, հիմա ինքնահաստատման համար մտնում է այդտեղ, և երկրորդ՝ որ ներկա իշխանությունը խրախուսում է դա»։

Մանուկյանի կարծիքով՝ այս ամենը նաև կրթության հարց է։ Ներկայացնելով արևմտյան կրթության կառուցվածքը՝ նա նշել է, որ արևմուտքում, օրինակ՝ ԱՄՆ-ում, էլիտան իր ամենաընդունակ երեխաներին հատուկ դպրոցներում է կրթության ուղարկում, դպրոցներ, որտեղ թեստային համակարգ չկա։

«Իրենք պատրաստում են իրենց երկրի գիտական, քաղաքական, ռազմական էլիտան։ Մնացածին պատրաստում են, որ ամեն մեկը լինի մի հատ «վինտիկ» ինչ-որ տեղում, մեկը վարսավիր դառնա, մյուսը ուրիշ բան, և ինչքան քիչ գիտելիք ունենան, այնքան ապահով է իշխանությունը։ Այսինքն, կրթական մակարդակում դիտավորյալ «պլանկան» իջեցնում են, և հիմա իրենք ճաշակում են այդ «պլանկան» իջեցնելը։

Խորհրդային Միությունն էլ մյուս ծայրահեղության մեջ էր։ Ասում էր՝ բոլորին այնպես ենք կրթելու, որ բոլորը դառնան ակադեմիկոս և այլն։ Մի կողմ թողնելով այն, որ պատմության մեջ քաղաքական աստառ էին դնում, որպեսզի դու պրոսովետական լինես, բայց մնացած առումով Խորհրդային Միության դպրոցը բոլորին փորձում էր կրթել․․․»։

Մանուկյանը նաև նշել է, որ հիմա մենք վերցրել ենք արևմտյան դպրոցի մոդելը, ինչին Պեպանյանը հակադարձել է՝ նկատելով, որ ոչ թե մենք ենք վերցրել, այլ մեզ պարտադրել են վերցնել։

«Դու միշտ իրավունք ունես ասելու ոչ,-ասել է Մանուկյանը՝ հավելելով, որ պետք է կարողանանք փոխել մեր կրթական համակարգը,-օրինակ, ներկա նախարարն իհարկե բացարձակապես չի համապատասխանում իր տեղին, նախևառաջ պետք է խնդիրներ դնել։ Հետո, տեսեք, ամենամեծ արդյունքները ԱՄն-ում են և այլն։ Բայց ամեն տարի տպվում է, թե որ երկրում որ առարկայից դպրոցականներն ինչ արդյունքներ ունեն, մաթեմատիկան, ֆիզիկան, որ նայում ենք, գնում է՝ Հարավային Կորեա, Սինգպաւոր, Չինաստան և այլն, իսկ 1000-երորդ տեղում ԱՄՆ-ն է։ Բայց մենք անպայման ուզում ենք ԱՄՆ-ից սովորել։ Մենք մասնագետ ուղարկում ե՞նք, նայենք ճապոնական դպրոցը ոնց է, Սինգապուրի դպրոցը ոնց է։ Չինաստանը մեր ամենակարևոր դաշնակիցն է՝ քաղաքական առումով, ամեն ինչով, բայց մենք ինչ-որ ալիանս ենք ստորագրում Չինաստանի դեմ»։